ការពង្រឹងភាពជាអ្នកដឹកនាំ ការផ្លាស់ប្ដូរជីវិតនៅតំបន់ជនបទកម្ពុជា -បទពិសោធន៍សហគមន៍កសិកម្មរណសិរ្ស
ខេត្តព្រះវិហារស្ថិតនៅតំបន់ខ្ពង់រាបភាគខាងជើងនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ដីដ៏មានជីជាតិបង្កប់នូវប្រវត្តិសាស្រ្ត វប្បធម៌ ដ៏សម្បូរបែប មានន័យដូចនឹងប្រាសាទបុរាណ ដែលជាឈ្មោះរបស់ខេត្តនេះ
លោកស្រី កង សុភិន ជាកសិករបានធំដឹងក្តីនៅក្នុងឃុំរណសិរ្ស ស្រុកសង្គមថ្មី ខេត្តព្រះវិហារ។ គាត់ចិញ្ចឹមជីវិតនឹងការដាំដុះ ហើយបន្តជីវភាពបែបប្រពៃណីដូចនេះរហូតមក។ ទឹកភ្លៀងជាមធ្យោបាយតែមួយគត់ ក្នុងការស្រោចស្រពដំណាំ ហើយទិន្នផលស្រូវរបស់គាត់នៅលើទីផ្សារមិនទទួលបានតម្លៃសមរម្យទេ។ ដូច្នេះហើយ កសិករក្នុងតំបន់ បានងាកមកប្រើសារធាតុគីមីសំយោគ ដើម្បីធានាទិន្នផលខ្ពស់វិញ។ អ្វីដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភជាងនេះទៀតគឺថា ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនជំពាក់បំណុលគេច្រើន ហើយទ័លតម្រិះក្នុងការសងប្រាក់កម្ចីហួសប្រមាណដល់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។
អតីតជំនួយការរបស់សហគមន៍កសិកម្ម លោក អាំ ផន បាននិយាយថា នៅក្នុងឃុំរណសិរ្សក៏ធ្លាប់មានសហគមន៍កសិកម្មមួយដែរ ប៉ុន្តែសហគមន៍នេះមិនបានជួយអ្វីដល់សហគមន៍មូលដ្ឋាន ក្រៅពីការផ្តល់ប្រាក់កម្ចី និងការប្រើមូលនិធិមិនសមរម្យ ហើយនៅទីបំផុត ក្រុមនេះត្រូវបានរំសាយនៅឆ្នាំ២០១៤ ដោយទុកឱ្យកសិករប្រកបការងារដោយគ្មានសហគមន៍កសិកម្ម អស់រយៈពេល៣ឆ្នាំ។
ក្នុងអំឡុងពេលវឹកវរនេះ កសិករមិនមានអ្នកណាជាទីពឹងសម្រាប់ជំនួយផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុទៀតនោះទេ។ មន្ត្រីត្រួតពិនិត្យសហគមន៍កសិកម្មមិនបានត្រួតពិនិត្យមើលស្រែចំការ តាមគុណភាពកសិផលរបស់ពួកគេនោះទេ ហើយឈ្មួញក៏ក្រឡុកតម្លៃស្រូវ ដែលបង្កជាផលវិបាកដល់អ្នកដាំដុះ។
ជាផ្នែកមួយនៃគម្រោង ការលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ និងការវិនិយោគលើវិស័យកសិកម្មប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជំហានទី២ (GRAISEA 2) ដែលបានចាប់សម្ពោធ នៅខេត្តព្រះវិហារដោយ អង្គការអុកស្វាម និងដៃគូអនុវត្ដន៍ អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ និងភាពជាដៃគូ ក្នុងសកម្មភាព (DPA) សមាជិកឃុំរណសិរ្សក៏បានទទួលការបណ្តុះបណ្តាល និងការណែនាំលម្អិតពីការគ្រប់គ្រងក្រុម ការគ្រប់គ្រងអង្គភាព និងភាពជាអ្នកដឹកនាំ។ សហគមន៍កសិកម្មបានរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធឡើងវិញ និងជ្រើសរើស សមាជិកថ្មី សម្រាប់ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល និងគណៈកម្មាធិការត្រួតពិនិត្យរបស់ខ្លួន។ ក្នុងនោះ ផនបានក្លាយជាប្រធានថ្មី ហើយឥឡូវ សុភិន កំពុងបម្រើការជាក្រុមប្រឹក្សាភិបាល។
ផនបានកត់សម្គាល់ឃើញថា ការបណ្ដុះបណ្ដាលរបស់ DPA មានសារៈសំខាន់ក្នុងការអប់រំកសិករអំពីបច្ចេកទេសផលិតស្រូវ ការធ្វើកសិកម្មបែបប្រពលវប្បកម្ម និងជំនាញរៀបចំ និងអភិវឌ្ឍអាជីវកម្ម។ ផន បាននិយាយទៀតថា៖ «យើងក៏បានទទួលចំណេះដឹងផ្នែកដឹកនាំ សមភាពយេនឌ័រ និងជំនាញហិរញ្ញវត្ថុដូចជាការៀបចំថវិកាផងដែរ។»
លោកបានបន្ថែមទៀតថា៖ «ទោះបីជាសមត្ថភាពរបស់ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសហគមន៍កសិកម្មថ្មីនៅមានកម្រិតក៏ដោយ តែយើងក៏ទទួលបានសមត្ថភាពក្នុងការដឹកនាំសមាជិកក្នុងការរៀបចំការប្រមូលផ្តុំផលិតកម្មស្រូវសរីរាង្គ។ យើងក៏រៀនចំណាំទីផ្សារល្អៗ ដើម្បីលក់ទិន្នផលស្រូវ ក្នុងតម្លៃសមរម្យផងដែរ ក្រៅពីការគ្រប់គ្រងចំណូលចំណាយ ប្រមូលប្រាក់ពីកូនបំណុល និងចែកចាយដើមទុនដល់កសិករ ដើម្បីឱ្យពួកគេអាចទិញជីសរីរាង្គបាន។»
សហគមន៍កសិកម្មរណសិរ្ស ធ្វើឲ្យអាជីវកម្មស្រូវដើរឡើងវិញ ដោយមានថ្នាក់ដឹកនាំថ្មីដែលមានការប្តេជ្ញាចិត្ត និងទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាល។ រូបថត៖ DPA
ជាកសិករ និងជាសមាជិករបស់សហគមន៍កសិកម្ម លោកស្រី ឈុន ណយ បានលើកឡើងថា៖ «មុនអនុវត្តគម្រោង DPA និង GRAISEA 2 ក្នុងឃុំរបស់យើង យើងចេះតែប្រើវិធីធ្វើកសិកម្មបែបប្រពៃណី។ គម្រោងនេះបានពាំនាំ ការផ្លាស់ប្តូរជាច្រើន រួមទាំងការកែលំអការអនុវត្តកសិកម្ម ដូចជាការដាក់ជីសរីរាង្គជាដើម។ ខ្ញុំផ្ទាល់បានឃើញនូវ ទិន្នផលដំណាំរបស់ខ្ញុំកើនឡើងពី ១តោន ដល់១.៥ តោន ក្នុងមួយហិកតា ហើយកសិករឯទៀតក៏បានកត់សម្គាល់ពីអត្ថប្រយោជន៍នេះដូចរូបខ្ញុំផងដែរ។»
ដោយមានការណែនាំពី DPA ទៅដល់សហគមន៍កសិកម្មថ្មី បច្ចុប្បន្ន កសិករកំពុងលក់ផលស្រូវរបស់ ខ្លួនជាក្រុម ហើយលែងទាក់ទងជាមួយឈ្មួញម្នាក់ៗទៀតហើយ ដែលពីមុនចំណុចនេះបានបង្កឱ្យមានសង្រ្គាមថ្លៃនោះ គឺការលក់កាត់មុខគ្នាទៅវិញទៅមក។ លោកស្រី ខាត់ សុឃីម ជាកសិករម្នាក់ដែរ បានប្រាប់ថាតម្លៃស្រូវបាន ឡើងពី ៨០០ រៀល (០,២០ ដុល្លារ) ដល់ ១,១០០ រៀល (០,២៨ ដុល្លារ) ក្នុងមួយគីឡូក្រាម។ បន្ថែមពីលើការពង្រឹងវិស័យកសិកម្ម អង្គការ DPA ក៏កំពុងបង្រៀនសហគមន៍អំពីគោលគំនិតទាក់ទងនឹងសមភាពយេនឌ័រផងដែរ ព្រោះពីមុន សុខឃីម ទទួល ស្គាល់ថាគាត់មិនដឹងថាបុរស និងស្ត្រីអាចមានសិទ្ធិស្មើគ្នានោះទេ។
ជាលទ្ធផល សុខឃីម និងណយ កាន់តែមានទំនុកចិត្ត និងបញ្ចេញយោបល់នៅពេលពិភាក្សាអំពីបញ្ហាដែលអាច ប៉ះពាល់ដល់សហគមន៍ និងគ្រួសាររបស់ខ្លួន ជាពិសេសទាក់ទងនឹងទំហំការងារដែលបុរសជាអ្នកបំពេញ។
“យើងបានឃើញថាគម្រោង GRAISEA 2 ជួយដល់សហគមន៍ជាច្រើន ដូចជាលើកកម្ពស់កម្រិតជីវភាពរស់នៅ និងអភិបាលកិច្ចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល។ សូមអរគុណជាខ្លាំង ដល់ DPA និងអុកស្វាម ដែលបាននាំយកគម្រោងនេះមកភូមិយើង ហើយសង្ឃឹមថាគម្រោងនេះនឹងបន្តជួយពួកយើងទៀត។”